Czy płeć w pracy ma znaczenie? Dla większości kobiet, które funkcjonują już na rynku pracy, najprawdopodobniej będzie to pytanie retoryczne. Równouprawnienie w pracy (lub jego brak) ma kluczowy wpływ na komfort zatrudnionych.
Równouprawnienie i płeć w pracy nie są zagadnieniami postrzeganymi jednoznacznie na całym świecie – zależą kultury, w jakiej występują, stopnia rozwoju kraju, czy po prostu od konkretnego przypadku. Przyjrzymy się dziś temu, jak wygląda równouprawnienie w pracy na polskim rynku zatrudnienia.
Równouprawnienie w pracy – badania
Według badań przeprowadzonych przez panią Natalię Ruszkowską w ramach jej pracy dyplomowej, już przy rekrutacji można zauważyć jak znacznie różni się postrzeganie kobiet i mężczyzn przez potencjalnego pracodawcę. Jej eksperyment polegał na ocenie pracowników przez grupę wykwalifikowanych rekruterów z doświadczeniem – w teście weryfikującym, jakie znaczenie ma płeć w pracy i procesie rekrutacji, wzięło udział 30 kobiet oraz 30 mężczyzn. Jak się okazało, najwyżej ocenieni zostali przystojni mężczyźni aplikujący na wysokie stanowiska. O ile badania już dawno wykazały, że atrakcyjność fizyczna ma duży wpływ na szanse zatrudnienia, o tyle tutaj jednoznacznie unaoczniono, że płeć jest również ważnym czynnikiem. W odróżnieniu od kobiet, mężczyznom była przypisywana większa szczerość i wyższe kompetencje. Możliwym powodem jest tutaj stale utrzymujący się w świadomości Polaków stereotyp o niższej inteligencji, a także odpowiedzialności i zdolnościach organizacyjnych płci pięknej. W taki sam sposób zapatrują się również na znaczenie płci przyszłe pracowniczki, co skutkuje zaniżaniem przez nie swoich kwalifikacji – znacznie rzadziej aplikują na wysokie stanowiska niż mężczyźni. Pracodawcy boją się też zatrudniać kobiety, które założyły bądź planują założyć rodzinę. Podczas rozmów kwalifikacyjnych padają pytania dotyczące tej sfery, co w świetle prawa jest zabronione, ponieważ takie zachowania naruszają przepisy chroniące równouprawnienie w pracy. Panie miewają również problemy z powrotem do pracy po urlopie macierzyńskim lub wychowawczym, a także zarabiają mniej będąc na podobnych stanowiskach, co panowie.
Praktyczny wymiar różnic płci w pracy
Znaczenie płci w pracy ma oczywiście również wymiar praktyczny, ponieważ pewne czynności są dla kobiet po prostu niebezpieczne lub szkodliwe. Przykładowo na stanowisku wiążącym się z przenoszeniem dużych ciężarów, granica dopuszczalnej wagi przedmiotu dla kobiet jest ustalona znacząco niżej. Natomiast pewne dziedziny, takie jak motoryzacja czy branża kosmetyczna są naturalnie zdominowane przez jakąś z płci i (jeśli nie ma to związku z dyskryminacją jednej z nich) zwykle nie stanowi większego problemu ani dla zatrudnionych, ani dla pracodawców. Niestety jednak często przewaga jednej płci w pracy w danym sektorze nie jest wynikiem przypadku lub preferencji pracowników. Niezwykle powszechnie spotykane jest niegodne traktowanie kobiet pracujących. Praktycznie codziennie masa pań spotyka się z nieodpowiednimi komentarzami, bądź nieprzyzwoitymi propozycjami. Takie sytuacje potrafią mocno utrudnić efektywne wykonywanie zadań, a często również znacząco wpłynąć na samoocenę kobiety jako człowieka i pracownika.
Każdy przypadek, kiedy równouprawnienie w pracy zostaje naruszone, można zgłosić – organy prawne mają obowiązek aktywnie zareagować. Należy podejmować wszelkie środki, aby takie sytuacje nie miały miejsca (bez względu na to, kogo dotyczą), ponieważ ignorowanie ich powoduje nawarstwianie się negatywnych implikacji i ma niekorzystny wpływ na wszystkie pracujące osoby, a przecież płeć w pracy wcale nie musi stanowić problemu.
